Wättischwil früener – und iez

Quelle: Jahrbuch der Stadt Wädenswil 1981 von M. Heim-Zürrer
 
Vor öppe 50 Jaare isch es no es rächts Dorf gsii, hüt seid me Stadt mit fascht 18 000 Ywoner.
S Dorf häd si nach alle Siite uus deent, i d Höchi, Breiti und au i d Längi. Es häd viI nöi Hüüser ggää, schöni und anderi, und mängsmal hän ich fascht (e chli Heiwee − oder söll i ächt besser «Nostalgii» säge − nach dene alte Hüüser, wo no fascht jedes en Name ghaa häd und womer d Lüüt kännt häd, wer dine gwont händ. Hüt händ d Hüüser ali Numere, me findt ganz sälte no en Name, und di seelelose nöie Hüüserblöck, wos Dorf resp. d Stadt nüd schöner mached, verdiened au kein Name. D Ziit und mit ire au d Lüüt händ si ggänderet, und öppedie häd mer s Gfüül, wie wän niemert me Ziit hett fürenand.
Die vile Ussequartier wie de Giesse, s Seeguet, de Reibach, de Meierhof zäme mit em Boller, d Felse, d Rutene, de Baumgarte, de Büele stönd bald zmitzt im Dorf. S Neudorf und d Seefere händ au emaal zu de Ussequartier ghöört, dem einte hämer «s Negerdorf» und dem andere «Türggei» gseid. Es nöis Quartier häds im Boller ggää und dem seid mer schiints hüt scho «Araberdorf» .
E chli wiiter obe im Berg isch de Rötibode und hine im Dorf d Holzmoosrüüti, s Hangemoos und d Schönegg. Richtig Au chömed mer is Gwad, deet kännt mer sich au fascht nüme uus.
Vo dene vile Hüüsernäme, wo zum grosse Teil verschwunde sind, möcht ich hütt e chli verzele. Näme vo de Wirtschafte laan ich uss, es sind ja au vili devo verschwunde.
Wüssed ir, wieviel «Höf» mir händ i öisere Stadt? Zerscht chund de Freihof, won eim öppe as Stüürezaale erinneret. Dän gits de Florhof, de Nöihof, de Vereinshof, de Tuechhof, de Sunehof, de Rosehof, de Sidehof, de Bluemehof, de Seehof, de Farbhof, de Stääghof, de Jakobshof, de Grüenehof, de Felsehof und de Tüüfehof. Scho echli im Berg obe isch de Leihof, de Sandhof, de Furthof und de Grundhof.
Hüüser, wo mit «Burge» z tue händ, sind Hamburg, Bernburg, Wartburg, Ängelburg, Jakobsburg, Wyburg, Adlerburg, Löweburg, Maieburg, Steiburg und Stefansburg. Dänn hämer na es Schlössli, es Bürgli und es bscheides Römerhüüsli.
Blick vom Zentral auf die Häuser «Scharfegg» und «Seidenhof», um 1955.

Am Plätzli um 1909. Links die Häuser «Seehof», «Rosenegg» und «Pilgerhof».
 
Au Näme mit «Egge» und «Gärte» cha mer finde: s Freiegg, Scharfegg, Felsenegg, Windegg und s Talegg, näbscht em Sunegarte, em Luschtgarte, em Rosegarte, em Meiegarte, em Tal- und Seegarte. Heimelig töned die Näme, wo uf en Art mit de Natur verbunde sind, wie d Seeroos, d Flora, s Maieriisli, d Myrthe, d Erika, s Farnbüel, s Wisetal, d Linde, de Holderbaum, Cedere, Wellingtonia, Palme und d Akazie. Mer finded au Närne im Zämehang mit «Berg» wie de Grüeneberg, de Schlossberg, de Friedberg, de Roseberg, und Näme, wo mit Räbe z tue händ, wie de Räbberg, d Räblaube, d Wiirääb und de Räbstock. Dänn käned mer no d Meise, d Möve und d Biene, und zum Wasser ghöred de Wasserfels, de Walfisch und de Hecht. Und wer wett nüd ime Huus wone mit em schöne Name Treu, Hoffnig, Fride, Fridau, Rosenau, Schwanau, Seeau und Grüenau, oder im Säntisblick, im Glärnischblick, Alpeblick, Suneblick und Sunebüel? Erinneret sich no öpper as Schiizerhüüsli, wo emaal so vii z rede ggää häd? Fascht vis-à -vis isch es alts, ganz biwachses Huus gsii, dem hämer «d Villa Hebdifescht» gseid. Fascht echli gfürchig töned die Näme wie Vulkan und Isehamer. Det häd emal en Schmiid sis Handwerch tribe. Fascht zmitzt im Dorf isch d Isehale; nüd vergässe s Trüübli am Stapfetewäg. Echli uusgfale sind die beede Näme Astoria und Venezia, aber dozmal häd mer alles Frömd bewunderet. Iidruck häd eim au s Beau Séjour und s Mon Désir gmacht, näbscht em schöne Name Cäcilia. Und was wär au es Dorf ooni en Stern? Mit händ en Morgestern und en Abigstern.
Im Giesse findt me de Felsechäller, s Badhuus, s Rothuus, de Morgarte, d Giessemüli, Giessenau und Giesseflue. Dänn hämer na e Harmonii, en Anker, d Zinne, de Scheidwääg, und a de Zugerstrass isch de Chrääbach, de Wisshuet und s Hosli.
Zum eigetliche Dortbild ghört natüürIi d Suscht, de Merkur, d Fortuna, d Gerbi und d Chrone, s häd au emal en alti Chrone, en alti Kanzlei, en alti Apiteegg und en alti Gerbi ggää.
Seeferen und Bürgli, um 1909.
 
Stolz törfed mer sii uf öiseri schöne alte Rigelhüüser a der Türgass, bi de Chile, uf de Fuur und s Gottfridhuus, zu däne ghört au na di Lang Stäge und d Hool Eich, jetzt Ortsmuseum.
Ganz schön isch d Rosematt mit em prächtige Park, wo eigetli vil z wenig bsuecht wird.
Sicher han ich no der eint oder ander Hüüsername vergässe, aber wänn er dene uufzelte naae gönd, gits gliich no en zimli lange Spaziergang.




M. Heim-Zürrer